কলকাতাৰ সন্তান, ব্ৰিটেইনৰ মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ ডাঃ অনিন্দ্য কাৰে ভাৰতীয় কুইয়াৰ ইতিহাস আৰু বছৰ বছৰ ধৰি তেওঁলোকৰ সংগ্ৰামৰ বিষয়ে আৰ্কাইভ কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে কয়।

কলকাতাৰ সন্তান, ব্ৰিটেইনৰ মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ ডাঃ অনিন্দ্য কাৰে ভাৰতীয় কুইয়াৰ ইতিহাস আৰু বছৰ বছৰ ধৰি তেওঁলোকৰ সংগ্ৰামৰ বিষয়ে আৰ্কাইভ কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে কয়।

By LGBTQ News Assam July 13

সমকামী অনিন্দ্যাই বিশ্ব মনোৰোগ প্ৰথম মুকলিকৈ প্ৰকাশ কৰা সমকামী সন্থাৰ সভাপতি দীনেশ ভুগ্ৰাৰ সৈতে কাম কৰিছিল এখন গৱেষণা পত্ৰত চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ সমকামিতাৰ প্ৰতি থকা মনোভাৱৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰিছিল।

 “যেতিয়া আমি প্ৰাইডৰ কথা কওঁ, তেতিয়া আমি হাৰ্ভি মিল্ক, মাৰ্ছা পি জনছন আৰু ষ্টোনৱাল দাঙ্গাৰ কথা কওঁ।  কিন্তু ভাৰতীয় কুইয়াৰ এক্টিভিষ্টৰ কথা কিয় নকওঁ?”

 এই প্ৰশ্নটোৱেই আছিল ব্ৰিটেইনৰ গ্ল’চেষ্টাৰশ্বাৰৰ নেশ্যনেল হেল্থ চাৰ্ভিচ (এন এইচ এছ)ৰ মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ ডাঃ অনিন্দ্যা কাৰ্কৰ।  কুইয়াৰ সম্প্ৰদায়ৰ বাবে কিবা এটা কৰিবলৈ তেওঁ লাগি আছে।

কুইয়াৰ কাহিনীৰ ওপৰত তেওঁৰ গৱেষণাই তেওঁক @lgbthistoriindia আৰম্ভ কৰিবলৈ প্ৰেৰণা দিয়ে, যিটো ইনষ্টাগ্ৰাম ভিত্তিক আৰ্কাইভ যিয়ে মহামাৰীৰ সময়ত শক্তিশালী অনুগামী লাভ কৰিছিল।  দুখন মহাদেশৰ মাজেৰে আৰু ক্ষন্তেকীয়া ঘণ্টালৈকে চলি থকা জুমৰ এটা সাক্ষাৎকাৰত তেওঁ বহু কথাই কয়।

 কলকাতাত ডাঙৰ-দীঘল হোৱা অনিন্দ্যাই যোৱা নৱেম্বৰ মাহত ব্ৰিটেইনলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল।

তেওঁ সৰুৰে পৰাই সচেতন হৈ পৰিছিল যে তেওঁ সমকামীক ঘৃণা কৰা মন্তব্যৰ সৈতে একাকাৰ নহয়।  “সাধাৰণতে মানুহে কিশোৰৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০ বছৰ আৰম্ভণিতে নিজৰ বিচিত্ৰতা বা সমকামিতাক অন্বেষণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু বহুত আভ্যন্তৰীণ সমকামীতাক ঘৃণাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলগীয়া হয়।  তেওঁ কয় , "১২ বছৰ বয়সতে মোৰ লগত এনেকুৱা হৈছিল, কাৰণ মই  জানিছিলোঁ যে মই আন পুৰুষৰ দৰে নহয়।’-অনিন্দ্যাই মনত পেলাইছে।

সম্পূৰ্ণ ল’ৰাৰ বৰ্ডিং স্কুলত কটোৱা প্ৰথম বছৰবোৰে অনিন্দ্যাক তেওঁ কি ভাল পায় সেই কথা বুজিবলৈ সহায় কৰিছিল যদিও সেই সময়ছোৱাত তেওঁৰ শৈশৱৰ কিছুমান বিৰূপ অভিজ্ঞতাও হৈছিল।  “যেতিয়া মই সেই স্কুল এৰি একাদশ আৰু দ্বাদশ শ্ৰেণীৰ বাবে কলকাতালৈ উভতি আহিছিলো, তেতিয়া আচলতে মই পুনৰ অন্ধ কোঠাত সোমাইছিলো আৰু বন্ধুত্ব গঢ়িব পৰা নাছিলো।  মোৰ কোনো সমনীয়াৰ সৈতে মোৰ যৌনতাৰ বিষয়ে কথা পাতিব পাৰিম নেকি সেই বিষয়ে মই অতিশয় আশংকা কৰিছিলোঁ।’ অনিন্দ্যাই কয়, লগতে কয় যে এই পৰিস্থিতিৰ কথা মুকলিকৈ খুলি কবলৈ আজিৰ কুইয়াৰ যুৱক-যুৱতীসকলৰ বাবে সামাজিক মাধ্যম  আছে, বহু সুবিধা আছে। কিন্তু আমাৰ সময়ত নাছিল । আমি ডাঙৰ হোৱাৰ সময়ত সমকামীৰ কথা পোহৰলৈ অহা নাছিল।  আমি ৰাস্তাত হিজৰা (নপুংসক) দেখা নাছিলো।  দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে হিজড়া যৌনতাৰ বিষয়ে মানুহে জানিছিল অতি ঘৃণনীয় ভাবে আৰু ওলাই অহা ল’ৰা-ছোৱালীক পিতৃ-মাতৃয়ে প্ৰায়ে উপহাস কৰিছিল, ‘তুই কি হিজৰা’?”  

স্কুলৰ পাছত অনিন্দ্যাই কলিকতা ৰাষ্ট্ৰীয় চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ত নামভৰ্তি কৰে।  দ্বিতীয় বৰ্ষত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ৩৭৭ ধাৰাটোক পুনৰ অপৰাধমূলক বুলি গণ্য কৰিছিল আৰু অনিন্দ্যাই মনত পেলাইছে যে শিক্ষিতসকলৰ মাজতো পক্ষপাতিত্বৰ অস্বাভাৱিক বিস্ফোৰণ দেখিছিল।  ‘আমাৰ বিভাগত এখন ছবি আছিল য’ত দুজন পুৰুষে যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিছিল আৰু তাত লিখা আছিল ‘ছ’ড’মি’।  মই মোৰ ফৰেনছিক অধ্যাপকক আঁতৰাবলৈ ক’লোঁ কাৰণ সকলো পটভূমি আৰু সামাজিক শ্ৰেণীৰ লোকে চৰকাৰী চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ত পঢ়ে আৰু এনে ছবিয়ে সমলিংগ আকৰ্ষণৰ প্ৰতি নেতিবাচক মনোভাৱক উৎসাহিত কৰে।  অৱশ্যে তেওঁ মান্তি নহ’ল।”  ইয়াৰ ফলত অনিন্দ্যাৰ সংকল্প আৰু অধিক শক্তিশালী হৈ উঠিল আৰু তেওঁ সমকামিতাৰ প্ৰতি চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ মনোভাৱ অধ্যয়ন কৰিব পৰা গৱেষণা পত্ৰ এখনৰ কাম আৰম্ভ কৰিলে।  তেওঁ লগতে কয়, “মোৰ শ্ৰেণীৰ সকলোৱে তেওঁলোকৰ গৱেষণা পত্ৰৰ বাবে ইণ্ডিয়ান কাউন্সিল অৱ মেডিকেল ৰিচাৰ্চ (আইচিএমআৰ)ৰ পৰা অনুদান পাইছিল।

২০১৪ চনত ৱৰ্ল্ড চাইকিয়াট্ৰিক এছ’চিয়েশ্যনৰ সভাপতি হিচাপে নিৰ্বাচিত হোৱা প্ৰথমজন মুকলিকৈ সমকামী ব্যক্তি দীনেশ ভুগ্ৰাৰ পৰা এটা ছিন্নভিন্ন অনিন্দ্যাই আশা আকৰ্ষণ কৰিছিল।  “আমাৰ ইমেইলৰ কথা-বতৰা হৈছিল আৰু যেতিয়া মই তেওঁক মোৰ গৱেষণাৰ সৈতে কি হৈছিল ক’লোঁ, তেতিয়া তেওঁ মোক ক’লে যে তেওঁ নব্বৈৰ দশকত একেধৰণৰ অধ্যয়ন কৰিছিল আৰু মোৰ সৈতে পুনৰ অধ্যয়নটো কৰিবলৈ আগবাঢ়িব খোজে।”  ভূগ্ৰাৰ সহায়ত অনিন্দ্যই সেই বছৰতে পঢ়া-শুনা সম্পূৰ্ণ কৰিলে আৰু কৰ্মৰ বাবে আগবাঢ়ি আহে।  ভূগ্ৰাই তেওঁক আশ্বাস দিয়ে যে তেওঁলোকে কনভাৰ্চন থেৰাপী নিষিদ্ধ কৰি পজিচন ষ্টেটমেণ্ট দিব।  এই প্ৰতিবেদনে ইণ্ডিয়ান চাইকিয়াট্ৰিক ছ’চাইটিয়ে এই বিষয়ত লক্ষ্য ল’বলৈ আৰু নিজৰ স্থিতি পুনৰ বিবেচনা কৰিবলৈ বাধ্য কৰাইছিল আৰু বহু কৰ্মীৰ বাবে এক ভেটি হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।

তেতিয়াৰ পৰাই অনিন্দ্যাই এলজিবিটিকিউআইএ+ সম্প্ৰদায়ৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত ১৪খন বিশ্বব্যাপী স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত গৱেষণা পত্ৰ প্ৰকাশ কৰিছে।  ইয়াৰ ফলত তেওঁৰ মনত শৈক্ষিক চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰখনৰ বাহিৰৰ সমাজখনৰ বাবে কিবা এটা কৰাৰ ইচ্ছাও জ্বলি উঠিল।  “কুইয়াৰ ইতিহাস অধ্যয়ন কৰি থাকোঁতে মই উপলব্ধি কৰিলোঁ যে ই বহুখিনি থেৰাপীলৈ যোৱাৰ দৰেই, য’ত আপুনি আপোনাৰ ইতিহাস আৰু সংঘাতৰ কথা কয়।  কিন্তু ভাৰতৰ সম্প্ৰদায়টোৰ ইতিহাসৰ ওপৰত কোনো গৱেষণা বিচাৰি নাপালোঁ।  বেছিভাগ সময়তে আখ্যানটো এনে বিশ্বব্যাপী নামৰ আশে-পাশে ঘূৰি থাকে যিবোৰৰ সৈতে বেছিভাগ ভাৰতীয়ই সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিব নোৱাৰে।  ৩৭৭ নং ধাৰাটোৰ দশমিকীকৰণ ষ্টোনৱাল দাঙ্গাৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ শতিকাজুৰি আমাৰ হৈ যুঁজি অহা সেই ভাৰতীয় কৰ্মীসকলৰ বাবেই হৈছে।’

ভাৰতীয় কুইয়াৰ নথিপত্ৰৰ বীজ অনিন্দ্যাৰ যৌৱনৰ পৰাই ৰোপণ কৰা হৈছিল আৰু তেওঁ মনত পেলাইছে যে তেওঁ মত বিনিময় কৰা বহু কুইয়াৰ কৰ্মীৰ বুদ্ধিমত্তাই তেওঁক আচৰিত কৰি তুলিছিল, যিয়ে তেওঁক সম্প্ৰদায়ৰ এক শক্তিশালী অনুভূতি দিছিল আৰু এলজিবিটিকিউআইএ+ সম্প্ৰদায়ৰ ভিতৰত তেওঁৰ পৰিচয় বিচাৰি উলিয়াবলৈ অনুমতি দিছিল।

 অনিন্দ্যাই প্ৰথমবাৰৰ বাবে লগ পাইছিল ফেশ্বন ডিজাইনাৰ তথা কলকাতা প্ৰাইডৰ বিশিষ্ট সদস্য নীলক যেতিয়া মোৰ বয়স ১৯ বছৰ আছিল আৰু তেওঁৰ বয়স আছিল ৩২  সেই সময়ত hush-hush।  ই মোক শিকাইছিল যে মই তেওঁতকৈ অধিক কৰ্মশীল, আমি সেই সময়ত ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ জৰিয়তে আন কুইয়াৰ ব্যক্তিক লগ পাব নোৱাৰিছিলো, যিটো সুবিধা তেওঁৰ সময়ত নাছিল।’-অনিন্দ্যাই কয়।

 প্ৰতিটো প্ৰজন্মই পৰৱৰ্তী প্ৰজন্মৰ বাবে কামবোৰ সহজ কৰি তুলিবলৈ যুদ্ধ কৰিব লাগিব বুলি দৃঢ় বিশ্বাসী অনিন্দ্যাই শ্বেয়াৰ কৰিছে যে এতিয়া আদবয়সীয়া কিমানজনে যৌৱনত তেওঁলোকে কি বিচাৰিছিল আৰু কি বিচাৰিছিল সেই কথা উল্লেখ কৰি চিঠি লিখিব।  “আনকি তেওঁলোকে পিন্ধিবলগীয়া কাপোৰৰ ৰংও উল্লেখ কৰিছিল আৰু পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত ঠাইত ফুল লৈ থিয় হৈ সংগীৰ বাবে অপেক্ষা কৰিছিল।  যদি তেওঁলোক উপস্থিত নহয়, তেন্তে পিছদিনা আকৌ একে ঠাইতে থিয় হ’ব, তেওঁলোকক আকৌ লগ পোৱাৰ আশাত।’-তেওঁ বুজাই দিয়ে।

এই ধৰণৰ আখ্যানসমূহক উজ্জ্বল কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাই ২০১৬ চনত @lgbthistoriindia ৰ জন্ম দিছিল।অনিন্দ্যাই ভাৰতৰ এলজিবিটিকিউআইএ+ সম্প্ৰদায়ৰ ইতিহাস ইনষ্টাগ্ৰামত আৰ্কাইভ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল, আনকি পূৰ্বে উল্লেখ কৰা বহু চিঠিও অন্তৰ্ভুক্ত কৰি যুৱক-যুৱতীসকলক তেওঁলোকৰ সমস্যাক সহজভাৱে ল’ব নালাগে বুলি সোঁৱৰাই দিছিল।  'আৰম্ভণিতে মোৰ অনুগামী আছিল কষ্টেৰে, কিন্তু বিশুদ্ধভাৱে ৩৭৭ ধাৰাক অপৰাধমুক্ত কৰাৰ উদ্দেশ্যেৰেহে কৰিছিলোঁ। মহামাৰীত পেজটো জনপ্ৰিয় হ'ল। সমাজখনক ভালদৰে বুজিব বিচৰা বহু লোকক আকৰ্ষণ কৰিলে,' তেওঁ হাঁহি কয়, লগতে কয় যে বেছিভাগেই...  তেওঁৰ অনুগামীসকল সমাজৰ নহয়, মিত্ৰহে।  তেওঁ লগতে কয়, “মানুহে শিকিবলৈ, গ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰু বুজিবলৈ সাজু হোৱাটো দেখি ভাল লাগে।

 কণ্ঠ দিয়াৰ ইচ্ছাও নিজৰ বিশেষাধিকাৰক চিনি পোৱাৰ পৰাই আহে, যিটো বিষয়ত অনিন্দ্য অতি স্বচ্ছ।  “মোৰ দেউতা এজন মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ আৰু মোৰ মা প্ৰাইড ৱাকছলৈ আহে।  তাইৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধুসকলৰ বেছিভাগেই মোৰ সমকামী বন্ধুৰ মাতৃ, গতিকে ওলাই অহাত মোৰ কেতিয়াও সমস্যা হোৱা নাই৷  বেছিভাগ মানুহেই ইমান বিশেষ সুবিধাপ্ৰাপ্ত নহয় আৰু নিজৰ যৌনতাৰ কথা ক’বলৈ ঠাইও নাই৷  দুবছৰ চিকিৎসালয় এখনত কাম কৰি সহযোগী চিকিৎসকৰ পৰা ইমানবোৰ সমকামীতাক ঘৃণা কৰা গালি-গালাজ শুনিছিলো।  ই যিকোনো কুইয়াৰ চিকিৎসকক ছিন্নভিন্ন কৰি পেলাব আৰু তেওঁলোকৰ মানসিক স্বাস্থ্যত প্ৰভাৱ পেলাব।  আমি অন্তৰ্ভুক্তিৰ কথা কওঁ কিন্তু আমাৰ ভিতৰত বৈষম্য আছে, কাৰণ আমি নিজৰ ইতিহাসৰ প্ৰতি সচেতন নহয়।  যেতিয়া আপুনি বিশেষ সুবিধা লাভ কৰে, তেতিয়া আপোনাৰ এটা কণ্ঠ থাকে আৰু আপুনি ইয়াক উন্নত ফলাফলৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব।  মানুহে নিজৰ দেশবাসীৰ সংগ্ৰামবোৰ বুজিব লাগিব, কাৰণ ইতিহাসে সদায় পুনৰাবৃত্তি কৰে।”

 অনিন্দ্যাই যেতিয়া কুইয়াৰ এনকাউণ্টাৰৰ বিৱৰ্তন আৰু অৱশেষত মানুহে নিজৰ স্থান দাবী কৰাৰ কথা কয় তেতিয়া এটা নিৰ্দিষ্ট ৰোমান্টিকতা থাকে।  তেওঁ কয়, “মানুহে আগতে লেণ্ডলাইনৰ জৰিয়তে যোগাযোগ কৰিছিল।  মোৰ প্ৰজন্মৰ য়াহু মেচেঞ্জাৰ আছিল, আৰু এতিয়া মানুহৰ হাতত টিণ্ডাৰ আৰু গ্ৰাইণ্ড্ৰ আছে।  দুখৰ বিষয় যে মানুহে আৰু ক্লাবত কথা নাপাতে, তেওঁলোকে গৈ এপবোৰত ওচৰত কোন আছে পৰীক্ষা কৰে আৰু ভাৰ্চুৱেলি তেওঁলোকৰ লগত কথা পাতে।”  কিন্তু এই এপসমূহে কুইয়াৰ ইন্টাৰেকচনক স্বাভাৱিক কৰাত সহায় কৰিছে বুলি অনিন্দ্যাই কয় আৰু তেওঁলোকৰ জৰিয়তে তেওঁৰ বৰ্তমানৰ আঠ বছৰীয়া প্ৰেমিককে ধৰি তেওঁৰ বেছিভাগ সংগীকে লগ পাইছে।  “মোৰ বন্ধুসকল ভাৰতত ডাঙৰ-দীঘল হৈছিল। কিন্তু কুইয়াৰে যৌন আনন্দ লোৱাটো সাৱধান হোৱা উচিত যে আপুনি এইচ আই ভি পজিটিভ হ’ব পাৰে।  যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰাৰ আগতে লাজ অনুভৱ নকৰি এইচ আই ভি পৰীক্ষা কৰা উচিত -তেওঁ কয়।  কিন্তু অনিন্দ্যাই অনুভৱ কৰে যে কিটি ছুৰ দৰে কুইয়াৰ-ফ্ৰেণ্ডলী স্থানে তেওঁলোকৰ ঐতিহাসিক অভাৱক উদ্ধাৰ কৰিছে, চহৰৰ বহু বাহিৰৰ পৰা মানুহক আকৰ্ষণ কৰিছে, যিয়ে প্ৰতি বছৰে পাৰ্টিত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ সঞ্চয় কৰে, আৰু প্ৰথমখন ৰে’লত উঠিবলৈ পুৱা ৪ বজালৈকে অপেক্ষা কৰে।  তেওঁ লগতে কয়, ‘কিটি ছুৰ বাবে নিজৰ শ্ৰেষ্ঠ দেখাবলৈ নিজেই শাৰী চিলাই কৰা ট্ৰেন্স মানুহক দেখাটো ইমানেই ধুনীয়া।