ছেইণ্ট জোচেফ কলেজত মনোবিজ্ঞান, সাংবাদিকতা আৰু সাহিত্যত বি এ অধ্যয়ন কৰি থকা ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ কোমালীৰ সৈতে সাক্ষাৎকাৰ।

ছেইণ্ট জোচেফ কলেজত মনোবিজ্ঞান, সাংবাদিকতা আৰু সাহিত্যত বি এ অধ্যয়ন কৰি থকা ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ  কোমালীৰ সৈতে সাক্ষাৎকাৰ।

"এবাৰ মই ইণ্টাৰমিডিয়েট কলেজ এখনত লিংগ সংবেদনশীলতাৰ আলোচনা চক্ৰ এখন দিবলৈ গৈছিলো, স্কুলৰ অধ্যক্ষই মোৰ পিছে পিছে বাথৰুমলৈ গৈছিল য’ত তেওঁ মোৰ ওপৰত জোৰকৈ যৌন সম্পৰ্ক কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।’'

  "শিক্ষিত ব্যক্তি হলেই যে যৌনতাৰ দৰে ঘৃণনীয় কাম নকৰাকৈ থাকিব তাত একো বিশ্বাস  নাই।" - তাই এনেদৰে কয়।

By LGBTQ News Assam July 23

যেতিয়া কোমালীক সাক্ষাৎকাৰৰ বাবে ফোন কৰিছিলো, তেতিয়া তাই খাদ্য ৰান্ধি আছিল। যেতিয়া তাইৰ ৰন্ধা-বঢ়া হৈ গল তেতিয়া তাই নিজেই সাক্ষাৎকাৰৰ বাবে ফোন লগালে।

বিশাখাপট্টনম চহৰৰ জুন মাহৰ আৰ্দ্ৰ নিশা আছিল আৰু তাই কৈছিল যে তাই বাহিৰত কথা পাতিবলৈ পছন্দ কৰে য’ত শীতল বতাহজাকে বিশেষভাৱে গ্ৰীষ্মৰ পৰা সকাহ দিছিল। কোমালীয়ে বাহিৰত সময় কটাবলৈ ভাল পায় কিন্তু বাহিৰৰ পৰিৱেশ তাইৰ প্ৰতি সততে দয়ালু হোৱা নাই।

কোমালি এগৰাকী ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ । তাইৰ বাবে আৰু তাইৰ দৰে ব্যক্তিৰ বাবে ৰাজহুৱা স্থানত নিৰাপদ হোৱাটো এটা দৈনন্দিন সংগ্ৰাম। কাৰণ সমকামী, ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ আৰু হিজড়া বা লেচবিয়ানক সমাজে ঘৃণাৰে চায়। সেয়েহে সকলোবোৰ স্থান এনে ব্যক্তিৰ বাবে নিৰাপদ নহয়।

আমাৰ সৈতে হোৱা এক সাক্ষাৎকাৰত কোমালীয়ে ভাৰতৰ এগৰাকী ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ মহিলা হিচাপে তেওঁৰ জীৱন, আৰ্থিক নিৰাপত্তা লাভৰ মাধ্যম হিচাপে বি এ ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰাৰ বাবে তেওঁৰ প্ৰচেষ্টা, আৰু আধ্যাত্মিকতাৰ সৈতে তেওঁৰ সংযোগৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছে।

সাক্ষাৎকাৰ:

 মই অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ এখন চহৰৰ আৰু বৰ্তমান মই বিশাখাপট্টনমৰ ছেইণ্ট জোচেফ কলেজত মনোবিজ্ঞান, সাংবাদিকতা আৰু সাহিত্যত বি এ অধ্যয়ন কৰি আছো।’-আমি সাক্ষাৎকাৰ আৰম্ভ কৰাৰ লগে লগে কোমালীয়ে কয়।

 

 'মই ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ মহিলা হিচাপে পৰিচয় দিয়াৰ পিছত ১৮ বছৰ বয়সত ঘৰ এৰিবলগীয়া হৈছিল।তাৰ পিছত মই জীয়াই থকাৰ বাবে হিজৰা সম্প্ৰদায়ত যোগদান কৰিবলৈ বাধ্য হ'লোঁ।'

 

"কিন্তু মই বিচাৰিছিল মোৰ জীৱনটো বেলেগ হওক, সাধাৰণ মানুহৰ দৰে। মই মা-দেউতাৰ ওচৰলৈ ঘূৰি যাব বিচৰা নাছিলো, কিন্তু মইও হিজৰা সমাজত যোগদান কৰিব বিচৰা নাছিলো।মই নিজাববীয়াকৈ জীয়াই থাকিব বিচাৰিছিলো,” তাই এনেদৰে কয়।

"হিজৰা সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ পৰা নিজকে পৃথক বুলি ভাবো, কাৰণ হিজড়া আৰু ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ বহুত পৃথক । ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ বা হিজড়া মহিলা হিচাপে পৰিচয় দিয়াটো নিজা আত্মপৰিচয়। হিজৰা বা ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ হিচাপে চিনাক্ত কৰাটো এটা সাংস্কৃতিক চিনাক্তকৰণ।"

 ”আগতে হিজৰা সম্প্ৰদায় আৰু তেওঁলোকৰ সংস্কৃতিৰ সৈতে সম্পৰ্ক নাছিল, এতিয়া মই বুজি পাইছো যে সম্প্ৰদায়টোৱে কেনেকৈ এটা পৰিয়ালৰ এককৰ গাঁথনি প্ৰদান কৰে যিয়ে সমগ্ৰ দেশৰ বহু হিজড়া পুৰুষ-মহিলাক জীয়াই থকা আৰু লাভৱান হোৱাত সহায় কৰে।" - তাই এনেদৰে কৈ গৈ থাকে।

• জীৱনৰ সকলো দিশ তোমাৰ বাবে সহজ হৈ পৰেনে?

"সমাজৰ সাধাৰণ মানুহৰ  শ্ৰেণীয়ে যিবোৰ কথা স্বাভাৱিক বুলি লয়, সেইবোৰক আমি সাধাৰণ বুলি ল'ব নোৱাৰো। আমাৰ বাবে সমাজত জীয়াই থকাটো বহু কঠিন কাৰণ আমি মান-সন্মান নাপাও, ঘৃণাৰ পাত্ৰ হৈ পৰো, আমৰ বিবাহৰ স্বীকৃতি নাই লগতে চৰকাৰে আমাৰ সুৰক্ষাৰ বাবে বিষেশ আইন ব্যৱস্থা কৰা নাই। আমৰ বাবে চাকৰিৰ ব্যৱস্থাও বিশেষভাৱে নাই।

ঘৰ, শিক্ষা, আৰু জীয়াই থাকিবলৈ বাবে সংগ্ৰাম কৰিব লগা হৈছে।" - তাই এনেদৰে কয়।

 কোমালিৰ বাবে থকাৰ ব্যৱস্থা বিচাৰি পোৱাটো সদায় কঠিন হৈ পৰিছিল।  তাই কয়, “ ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ মহিলা হোৱাৰ বাবে মোক বহু ঘৰৰ পৰা ঘূৰাই পঠিওৱা হৈছিল। আনকি  একক কোঠাত থকাৰ ব্যৱস্থা কৰিবলৈ সক্ষম হোৱাৰ পিছতো কলনীত এগৰাকী ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ মহিলা থকাৰ বাবে  ওচৰ-চুবুৰীয়াই অতি সমালোচনা কৰিছিল।"

 

 

  “কিন্তু মই থকাৰ সময়ছোৱাত প্ৰভাৱ পেলাবলৈ সক্ষম হৈছিলো।  সেই একেখিনি মানুহেই, এবাৰ মোক চিনি পাইছিল আৰু মোক তেওঁলোকৰ দৰেই মোৰ জীৱনটো কটোৱা দেখিছিল, এতিয়া মোক সকলোৱে বুজি পাইছে পাইছে।’-কোমালিয়ে কয়। 

  

 “হিজড়া বা ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ সকলক গৃহ প্ৰদান কৰি স্থানীয়তাসমূহ মুকলি হোৱাৰ পিছতহে তেওঁলোকে আমাক সঠিকভাৱে বুজিবলৈ আৰম্ভ কৰিব।” - তাই এনেদৰে কয়।

 তাইৰ কলেজতো সহপাঠীসকলৰ মাজত হিজড়া আৰু ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ ব্যক্তিৰ বিষয়ে ধাৰণাৰ পৰিৱৰ্তন আনিবলৈ পাই তাই সুখী হৈছিল।  কিন্তু কলেজখনত আসন বিচাৰি পোৱাটো তাইৰ বাবে কঠিন আছিল, বিশেষকৈ পৰিয়ালৰ কোনো সমৰ্থন নথকাৰ বাবে আৰু শিক্ষাৰ বাবে ধন আগবঢ়োৱা কোনো সহায়কাৰী নথকাৰ বাবে।

 শিক্ষা প্ৰদান কৰাটোও তাইৰ বাবে কঠিন।  কোমালিয়ে কয় যে বহু শিক্ষানুষ্ঠানৰ মুৰব্বীয়ে ট্ৰেন্সপাৰ্ছনক হেয়জ্ঞান কৰে আৰু ভাবে যে তেওঁলোকৰ শিক্ষাবিদ হিচাপে সমাজলৈ অৰিহণা যোগাব পৰাকৈ কোনো জ্ঞান আৰু অভিজ্ঞতা নাই।

‘লিংগ সংবেদনশীলতাৰ শ্ৰেণী অনুষ্ঠিত কৰিবলৈ বহু বিদ্যালয়-মহাবিদ্যালয়ৰ কাষ চাপিছিলো যদিও কথা পতাৰ সুযোগ নাকচ কৰা হৈছিল।  এবাৰ মই ইণ্টাৰমিডিয়েট কলেজ এখনত লিংগ সংবেদনশীলতাৰ আলোচনা চক্ৰ এখন দিবলৈ গৈছিলো, স্কুলৰ অধ্যক্ষই মোৰ পিছে পিছে বাথৰুমলৈ গৈছিল য’ত তেওঁ মোৰ ওপৰত জোৰকৈ যৌন সম্পৰ্ক কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।’-কোমালিয়ে কয়।

  "শিক্ষিত ব্যক্তি হলেই যে যৌনতাৰ দৰে ঘৃণনীয় কাম নকৰাকৈ থাকিব তাত একো বিশ্বাস  নাই।" - তাই এনেদৰে কয়।

 চহৰৰ ভিতৰত ভ্ৰমণ কৰাটো ট্ৰেন্সপাৰছনৰ বাবে বহু দিশত কঠিন হ’ব পাৰে।  কোমালিয়ে কয় যে বিশেষকৈ পৰিৱৰ্তনকালত ট্ৰেন্সপাৰ্ছনৰ বাবে ৰাজহুৱা স্থানত ওলাই যোৱাটো কঠিন।

 ইয়াত ট্ৰেঞ্জিচনে জন্মৰ সময়ত তেওঁক নিযুক্তি দিয়া লিংগৰ পৰিৱৰ্তে তেওঁৰ লিংগ পৰিচয় অনুসৰি জীয়াই থাকিবলৈ আৰম্ভ কৰা সময়ছোৱাক বুজায়, য’ত হৰম’ন ৰিপ্লেচমেণ্ট থেৰাপী (HRT) আৰু লিংগ পুনৰ নিযুক্তি অস্ত্ৰোপচাৰ অন্তৰ্ভুক্ত হ’ব পাৰে।

 কোমালিয়ে লগতে কয়, “পৰিৱৰ্তনৰ সময়ত ৰাজহুৱাভাৱে মুখ দেখুৱাবলৈ তেওঁলোকে চিন্তিত হ’য়, কাৰণ ইয়াৰ দ্বাৰা আমাৰ দৰে লোক উপহাসৰ আৰু আক্ৰমণৰ  সন্মুখীন হ’ব পাৰে বুলি আশংকা কৰে।”

 

 “কিন্তু ভাৰতত ৰাজহুৱা পৰিবহণ ব্যৱস্থা ভাল হৈছে কাৰণ জনসাধাৰণৰ মাজত এতিয়া সজাগতা অধিক হৈছে।” - তাই কিছু আনন্দেৰে কয়।

আৰক্ষীৰ মাজত সংবেদনশীলতা

 যেতিয়াই ৰাজহুৱা আৰু ব্যক্তিগত স্থানত তাইৰ নিৰাপত্তাৰ প্ৰতি ভাবুকি আহি পৰে, তেতিয়াই তাই তৎক্ষণাত আৰক্ষীৰ হস্তক্ষেপ বিচাৰে।  কোমালিয়ে লগতে কয়, “কিন্তু তেওঁলোকে এতিয়াও ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ ব্যক্তিক গুৰুত্বসহকাৰে লোৱা নাই আৰু পৰিৱৰ্তনৰ বহু পৰিসৰ আছে।

 “জিলা সংগ্ৰাহকে প্ৰদান কৰা মোৰ ট্ৰেন্স পৰিচয়ৰ প্ৰমাণ পত্ৰ দেখুৱাইছিলো যদিও আৰক্ষী থানাত মোক বহুবাৰ সহায় কৰিবলৈ অমান্তি হৈছিল,” তাই কয়।

 আৰক্ষী বিষয়াসকলে তাইৰ অভিযোগক গুৰুত্বসহকাৰে লৈ এফ আই আৰ দাখিল কৰাটো তাইৰ বাবে প্ৰায় সদায় এক উঠা-নমাৰ যুদ্ধ আছিল।

 শেহতীয়াকৈ হোৱা আক্ৰমণৰ ক্ষেত্ৰতো ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ পাৰ্চন (অধিকাৰ সুৰক্ষা) আইন ২০১৯ৰ অধীনত গোচৰটো ৰুজু কৰা হৈছিল, কাৰণ তাই বিষয়টো এছ পি পৰ্যায়লৈ উন্নীত কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল।

 “মই আশা কৰিছো যে ইয়াৰ দ্বাৰা আন ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰৰ বাবেও দ্ৰুত ন্যায়ৰ পথ মুকলি হ’ব।  হিজৰাসকলে নিয়মিতভাৱে সন্মুখীন হোৱা হিংসাৰ বিষয়ে বহুতে সচেতন নহয়।’-কোমালিয়ে কয়।

 ট্ৰেন্সপাৰছনৰ লিংগক কেনেকৈ সঠিকভাৱে সম্বোধন কৰিব পাৰি সেই বিষয়েও চৰকাৰে আৰক্ষী বিভাগক প্ৰশিক্ষণ দিব লাগে বুলিও তেওঁ লগতে কয়।

• বিদ্যালয় আৰু চিকিৎসা প্ৰতিষ্ঠানৰ পৰিৱৰ্তন :

 কোমালিয়ে কয় যে এলজিবিটিকিউ+ সম্প্ৰদায়ক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ মৌলিক সামাজিক প্ৰতিষ্ঠানসমূহ সলনি হোৱাৰ প্ৰয়োজন।  উদাহৰণস্বৰূপে, জৈৱিক পুৰুষ আৰু মহিলাৰ মাজত বিবাহক ডিফল্ট কৰি ল’লে অন্য লিংগ আৰু যৌনতাৰ মাজৰ সংযোগ বাদ পৰিব পাৰে।  ইয়াৰ ফলত জন্মৰ সময়ত তেওঁলোকৰ নিৰ্ধাৰিত লিংগৰ সৈতে সাধাৰণতে জড়িত নোহোৱা লিংগ পৰিচয় আৰু প্ৰকাশভংগীৰ সৈতে পৰিচয় হ’বলৈ বৃদ্ধি পোৱা শিশুসকলক বিচ্ছিন্ন কৰি পেলোৱা হ’ব পাৰে।

 “সেয়েহে চিকিৎসকে জন্মৰ সময়ত লিংগ নিৰ্ধাৰণ কৰিব নালাগে আৰু শিশুৱে নিজেই নিজৰ লিংগ বাছি ল’ব পাৰিব লাগে।  এজন চিকিৎসকে শিশুক পুৰুষ বা মহিলা হিচাপে নিযুক্তি দিব পাৰে কিন্তু পুৰুষ বা মহিলা হিচাপে নিযুক্তি দিয়া উচিত নহয়।  যৌনাংগ চাই পুৰুষ নে নাৰী ধৰিব নোৱাৰিব পাৰে, কাৰণ পুৰুষ শৰীৰতো নাৰী এজনী থাকে।,” কোমালিয়ে কয়।

 

একেদৰে তাই কয় যে স্কুলৰ পাঠ্যক্ৰমত লিংগ আৰু লিংগৰ পাৰ্থক্যৰ বিষয়ে তথ্য থাকিব লাগে, আৰু ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু অভিভাৱকক কম বয়সৰ পৰাই পৰিচয় বুজিবলৈ সহায়ক হোৱাকৈ পৰামৰ্শ প্ৰদান কৰিব লাগে।  কোমালিয়ে কয়, “নহ’লে তেওঁলোকে ট্ৰেন্সপাৰ্ছনক  ভুলকৈ ধৰি লয় যে ই কোনো ধৰণৰ মানসিক সমস্যা।”

 মূলসুঁতিৰ টিভি আৰু চিনেমাই  ট্ৰেন্সফ’বিয়া অৰ্থাৎ ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰক ঘৃণা কৰা দূৰ কৰিব পাৰে বুলি তাই কয়। 

•  নিজৰ এখন কলেজ

 পৰিকল্পনা নোহোৱা হ’লেও কোমালিয়ে জীৱনত আগবাঢ়ি যাবলৈ আগ্ৰহী।  কোমালিয়ে কয়, “মই সাংবাদিকতা আৰু মনোবিজ্ঞানক বি এ বিষয় হিচাপে লৈছিলো যাতে মই পৰামৰ্শদাতা হৈ সহায় কৰিব পাৰো আৰু ট্ৰেন্সপাৰ্ছনৰ অধিকাৰৰ বিষয়েও পোষকতা কৰিব পাৰো।”  “সময়ত আৰ্থিক সহায় ল’ব পাৰিলে এম এ কৰিবলৈও আগ্ৰহী।”

 ইতিমধ্যে পাঁচখন কলেজত লিংগ সংবেদনশীলতা আলোচনা চক্ৰ অনুষ্ঠিত কৰি বিশেষকৈ আৰক্ষী বিভাগৰ মাজত ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ মহিলাক মহিলা হিচাপে স্বীকৃতি দিয়াটো নিশ্চিত কৰিবলৈ অধিক কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে।  তাইৰ এটা সপোন স্কুল আৰম্ভ কৰা।

 “মই  বিশ্বাস কৰো যে এদিন সমাজত ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰেও সন্মান লাভ কৰিব । তাৰ বাবে মই লাগি আছো।  এই সকলোবোৰ কাম কৰাত ঈশ্বৰে মোৰ যোগেদি কাম কৰি আছে বুলি মই বিশ্বাস কৰোঁ।  সমস্যাবোৰ য’তেই দেখা পাওঁ তাতেই সমস্যা সমাধানৰ ক্ষেত্ৰত মোৰ অন্তৰ্নিহিত কণ্ঠক অনুসৰণ কৰি যাম আৰু ঈশ্বৰৰ সৈতে মোৰ সংযোগ শক্তিশালী কৰিম।’ তাই কয়।

 “ভাবি থাকিলে নহ'ব। কৰ্ম কৰি যাব লাগিব। ভাবি থাকিলে কেৱল মানসিক চাপহে আনে,” তাই হাঁহি এটা মাৰি শেষ কৰে।